Sinds melkveehouder Alex Datema (HVHL-alumni Leeuwarden) aantrad als directeur Food & Agri, veranderde de Rabobank van koers. De bank verstrekt alleen nog nieuwe leningen aan boeren die echt verduurzamen. Maar uiteindelijk heeft de consument ook een taak, vindt Datema. ,,Als wij in Nederland willen dat ons voedselsysteem duurzamer wordt, dan moet ook de voedselprijs omhoog.”
Heeft u ooit overwogen biologisch te boeren?
,,Ja, meerdere keren. Ik ben bankier voor vijf dagen per week. Mijn compagnon Kor van der Velde leidt voor het grootste deel van de tijd het bedrijf, al jaren. We hebben 120 koeien, twee melkrobots, 70 hectare grasland en doen aan vogelweidebeheer. Zeg maar het gemiddelde van Nederland. Afgelopen zaterdag sprong ik nog bij.”
,,Ik heb samen met mijn compagnon serieus zitten rekenen. Biologisch boeren is natuurlijk een stap in duurzaamheid. Maar het vergt ook veel aanpassingen. Daarom kiezen wij er voorlopig niet voor. Daarnaast wil ik graag laten zien dat juist de gangbare landbouw grote stappen in duurzaamheid kan zetten. Je hoeft niet per se biologisch te boeren om duurzaam te zijn.”
Wat is uw boodschap vandaag voor biologische boeren en tuinders?
,,De sector zit nu even in een lastig parket, maar ze is zeker kansrijk. De Rabobank is ook marktleider, ik schat dat 60 tot 70 procent van de biologische boeren bij ons bankiert. Wij geloven in biologisch. Maar qua duurzaamheid zullen bio-boeren zich wel door moeten ontwikkelen. De huidige situatie is geen eindplaatje.”
Waarom een lastig parket?
,,De opbrengstprijzen voor biologisch staan onderdruk. Mede door de inflatie hebben mensen minder te besteden. Dan krijgen consumenten toch de neiging om bij biologisch weg te lopen. Desondanks verwacht ik dat de sector zal blijven groeien.”
“Juist de gangbare landbouw kan grote stappen in duurzaamheid zetten
Wat bedoelt u met doorontwikkelen?
,,Biologisch biedt een mooi uitgangspunt waarin natuur en biodiversiteit meer kansen hebben in gangbare landbouw. Je gebruikt immers geen kunstmest en geen chemische gewasbeschermingsmiddelen. Dat betekent niet automatisch dat natuur meer ruimte krijgt. In de biologische akkerbouw zijn sommige teelten best intensief. Als boer moet je bekijken hoe natuur structureel een plek krijgt op het biobedrijf.”
Biologisch is niet goed genoeg?
,,Jawel, maar de sector moet niet stil blijven staan. Ook gangbare boeren werken steeds duurzamer. Je wilt je wel blijven onderscheiden.”
De Rabobank heeft 3 miljard euro beschikbaar voor leningen om de agrarische sector te helpen verduurzamen. Dat hoeft dus niet biologisch te zijn?
,,Nee. Als je biologisch wordt, zet je stappen in duurzaamheid. Maar ook een gangbaar bedrijf dat in de goede richting beweegt, willen wij financieren. Wie een nieuwe lening nodig heeft, en duidelijk verduurzaamt, is welkom. Wij bieden een lagere rente en langere looptijd omdat we als bank de verduurzamingsslag willen stimuleren.”
Hoe laat u dat verder zien?
,,We zijn bereid meer risico te nemen. Waar we normaal zouden zeggen, je hebt 30 procent eigen kapitaal nodig, willen we nu tot 100 procent financieren. En waar een bank daar normaal een hogere rente aan zou koppelen doen we dat niet.”
Kost de eis tot verduurzaming klanten of levert het juist klandizie op?
,,Het is te vroeg om dat te zeggen. Rond Kerst hadden we al meer dan honderd aanvragen. Ik merk wel dat we het goed moeten uitleggen. Als bank hebben we geschetst waar we heen zouden willen in 2040. Dat betekent niet dat een boer die een financieringsaanvraag doet, morgen gelijk aan de eisen van 2040 moet voldoen. We merken in gesprekken dat veel boeren graag willen verduurzamen, ook om het bedrijf goed over te dragen aan hun opvolgers.”
Hoe kan een nieuw kabinet de biologische sector stimuleren?
,,Als je in ons land een duurzaam voedselsysteem wilt, dan moeten we het zo inrichten dat duurzaamheid ook beloond wordt. Duurzame producten moeten goedkoper in het schap liggen dan niet-duurzame producten. Dat zou de biologische sector een enorme boost geven. Maar dat is niet zomaar te realiseren, daar zijn zowel Den Haag als Brussel voor nodig.”
Bronvermelding: de Gelderlander